Spondylolisthesis
1. Wat is een spondylolisthesis?
Om te kunnen begrijpen wat een Spondylolisthesis is, dient men eerst de anatomie van de wervelkolom enigszins te kennen.
De wervelkolom (ook wel ruggengraat genoemd) bestaat uit 33 of 34 wervels, met tussen elke twee wervels een tussenwervelschijf. De naamgeving van elke individuele wervel wordt ook wel afgekort tot c1-c7 voor de nekwervels, T1-T12 voor de borstwervels, L1-L5 voor de lendenwervels, S1-S5 voor de sacrale wervels (heiligbeen) en 5 wervels voor het stuit of staartbeentje.
Spondylolisthesis is een aandoening van de wervelkolom waarbij één of meerdere wervels uit zijn positie schiet en verschuift ten opzichte van de andere wervels. Het ook wel een afgeschoven wervel.
Dit kan leiden tot verschillende symptomen, zoals rugpijn en soms een zenuwcompressie.
Spondylolisthesis komt het meeste voor bij de lumbale (onderrug) wervels, met name de vijfde lendenwervel (L5) en de eerste sacrale wervel (S1).
De mate van verschuiving van een wervel wordt een graad genoemd. Er zijn verschillende graden van spondylolisthesis en dit wordt gemeten als een percentage
Dit kan resulteren in verschillende symptomen, waaronder rugpijn en zenuwcompressie. Er zijn verschillende graden van spondylolisthesis, op basis van de mate van verschuiving, gewoonlijk gemeten als een percentage van de breedte van de wervel.
Een verschoven wervel hoeft niet altijd te leiden tot klachten, er zijn mensen die er jaren probleemloos mee rondlopen.
Diverse wetenschappelijke onderzoeken zien dat een spondylolisthesis in veel gevallen niet de oorzaak van de klachten hoeft te zijn en dat er een hele andere oorzaak de reden kan zijn van de pijnklachten.
In hoofdstuk 6 zult u hier meer over lezen.
Welke soorten spondylolisthesis zijn er?
Dysplastische spondylolisthesis: Deze soort treedt op als gevolg van aangeboren afwijkingen in de wervels, zoals abnormale gewrichten tussen de wervels.
Isthmische spondylolisthesis: Dit is het gevolg van een defect in het gedeelte van de wervelboog dat bekend staat als de pars interarticularis. Het kan aangeboren zijn of verworven door overmatige stress.
Degeneratieve spondylolisthesis: Deze soort ontstaat als gevolg van leeftijdsgebonden slijtage van de tussenwervelschijven en gewrichten van de wervelkolom.
Traumatische spondylolisthesis: Deze ontstaat na een letsel aan de wervelkolom, zoals een fractuur of dislocatie van de wervels.
Welke graden van spondylolisthesis zijn er?
De ernst of mate van spondylolisthesis wordt vaak beoordeeld op basis van de mate van verschuiving van de wervel ten opzichte van de aangrenzende wervel. De volgende graden worden dan aangegeven:
Graad 1: Minder dan 25% verschuiving.
Graad 2: 25-50% verschuiving.
Graad 3: 50-75% verschuiving.
Graad 4: 75-100% verschuiving.
Graad 5: Spondyloptosis, waarbij de wervel volledig van zijn normale positie is verschoven.
2. Hoe weet u of u een spondylolisthesis heeft?
Deze diagnose worden vastgesteld door een MRI scan, röntgenfoto of CT scan in het ziekenhuis. De neuroloog kan vervolgens de scan bekijken en opmaken of u een spondylolisthesis heeft.
3. Wat is het verschil tussen spondylolisthesis met spondylolyse en andere aandoeningen?
Spondylolyse: Dit is een aandoening waarbij er een breuk of scheur is in een van de wervelboogjes, wat kan leiden tot spondylolisthesis als de wervel verschuift door de scheur.
Hernia: Een hernia in de nek of een hernia in de rug verwijst meestal naar een uitstulping van een tussenwervelschijf, terwijl spondylolisthesis gaat over de verschuiving van een wervel.
Scoliose: Scoliose is een aandoening waarbij de wervelkolom zijwaarts buigt en een kromming in de rug veroorzaakt, terwijl spondylolisthesis gaat over het voorwaarts of achterwaarts verschuiven van een wervel.
Spinale stenose: Dit is een aandoening waarbij het wervelkanaal vernauwd raakt, wat druk kan uitoefenen op het ruggenmerg en zenuwen. Het kan samen voorkomen met spondylolisthesis.
4. Welke klachten en symptomen bij een spondylolisthesis?
De volgende klachten en symptomen kunnen voor komen bij een spondylolisthesis:
- Lage rugpijn
- Uitstralende pijn in één of beiden billen en benen. Dit wordt ook wel Ischias genoemd.
- Zenuwpijn in de rug en/of zenuwpijn in de benen.
- Spierzwakte en gevoelloosheid in één of beiden benen.
- Stijve rug en verminderde flexibiliteit van de rug.
5. Wat is de oorzaak van een spondylolisthesis?
Een spondylolisthesis kan ontstaan door de volgende oorzaken: aangeboren afwijkingen, langdurige overmatige stress op de wervels, letsel, door veroudering van de wervelkolom en daarmee leeftijdsgebonden slijtage en genetische factoren.
Spondylolisthesis kan op elke leeftijd voorkomen, maar het komt vaker voor bij volwassenen en ouderen, vooral bij degeneratieve vormen.
Al kan Isthmische spondylolisthesis ook bij jongere mensen voorkomen.
Het interessante is dat een groot deel van de populatie met spondylolisthesis er niet of nauwelijks last van heeft. Dit noemen ze ook wel asymptomatisch. Dit laat zien dat spondylolisthesis niet perse hoeft te leiden tot klachten.
6. Zijn de pijnklachten altijd toe te schrijven aan een spondylolisthesis?
Drie recente van elkaar losstaande onderzoeken door E Libson bron D.G. Borenstein bron en N. Boos bron[10], tonen aan dat er maar een zeer klein verband is tussen pijn en de afwijkingen die er door de MRI-scans worden gevonden en spondylolisthesis.
Spondylolisthesis komt relatief vaak voor en wordt ook gevonden bij zij die er helemaal geen last van hebben (asymptomatisch). Sommige mensen met aanzienlijke verschuivingen kunnen geen symptomen hebben, terwijl anderen met milde verschuivingen wel pijn kunnen ervaren.
Dit betekent dat als pijnklachten hebt en er wordt een spondylolisthesis bij u aangetroffen dat niet hoeft te betekenen dat uw pijnklachten komen door de verschoven wervel.
Vraag altijd om een second opinion in een ander ziekenhuis om daadwerkelijk vast te stellen of de verschoven wervel wel daadwerkelijk de oorzaak van de pijnklachten is.
Dan denkt u misschien: "waarom heb ik dan nog steeds pijnklachten?". U heeft klachten omdat er nog een tweede oorzaak bestaat waarom iemand (pijnklachten heeft ook al heeft u een verschoven wervel.
Deze oorzaak heeft alles te maken met het feit dat de hersenen zelf de klachten aan de gang houden en de klachten zijn aangeleerd. Dit proces wordt pas sinds begin de 21ste eeuw intensief bestudeerd en daarom voor veel mensen nog nieuw.
In onderstaande video van 3 minuten wordt dit helder, begrijpelijk aan u uitgelegd. Het spreekt voornamelijk over pijn, maar u kunt elke klacht die u heeft daarvoor in de plaats invullen.
Zoals u in de video heeft kunnen zien heeft het brein het vermogen klachten aan te leren. Dit kan wanneer het brein nog steeds concludeert dat er nog steeds iets beschermt moet worden. De functie van pijn en andere klachten is namelijk 'bescherming'.
Wanneer er door stress en angst over de klachten en over de verschoven wervel, dit telkens wordt gecommuniceerd dan krijg je een eindeloze vicieuze cirkel. De pijnklachten blijven dan aanhoudend aanwezig.
Deze oorzaak wordt ook Tension Myositis Syndroom (TMS) genoemd en andere namen ervoor zijn psycho-lichamelijk syndroom of mindbody syndroom.
Dit betekent niet dat u uw klachten inbeeldt of in uw hoofd zitten, het betekent dat het brein zelf verantwoordelijk is voor de klachten die u ervaart in uw lichaam.
De spondylolisthesis is eveneens echt aanwezig, maar hoeft niet de oorzaak van de pijnklachten te zijn.
Deze TMS oorzaak is uitstekend te behandelen.
7. De behandeling van de pijnklachten bij spondylolisthesis
Wanneer u een spondylolisthesis heeft en ook pijnklachten heeft worden pijnstillende medicijnen vaak aangeraden.
Ook hierbij geldt dat wanneer de oorzaak van de pijnklachten de eerder beschreven oorzaak, is dat dit dan slechts symptoombestrijding is.
Operatie
Bij de overweging om een operatie te ondergaan, zal er door de arts gekeken worden naar de ernst van de spondylolisthesis.
Chirurgie is vaak nodig bij graad 3, 4 of 5 spondylolisthesis om stabiliteit te herstellen en druk op zenuwen te verlichten. Want ook al heb je geen klachten dan kan alsnog een operatie nodig zijn om de stabiliteit van de wervelkolom te herstellen en verergering te voorkomen.
Als de eerder in hoofdstuk 6 beschreven TMS oorzaak aanwezig, dan zal de pijn vaak na de operatie nog steeds aanwezig zijn. Vaak wordt dan gesteld dat de operatie mislukt is, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn.
Elke operatie heeft zijn risico's en de kans op complicaties wordt klein geacht. Laat dit in Nederland altijd wel doen door erkende ziekenhuizen en/of chirurgen.
Wees er wel zeker van dat de verschoven wervel wel daadwerkelijk de oorzaak van de pijnklachten is. Vraag om deze reden altijd om een second opinion in een ander ziekenhuis.
Genezing van pijn bij een spondylolisthesis
Mocht u al weken of maanden lang klachten hebben en de diagnose spondylolisthesis hebben gekregen, en de TMS oorzaak is bij u van toepassing, dan is herstel en genezing van de pijnklachten zeker mogelijk.
Wilt u testen wat de onderliggende oorzaak van uw klachten is?
Doe dan onze gratis test (klik hier).
Voor meer wetenschappelijk bewijs waarom de klachten komen door TMS en daarmee vaak psycho-lichamelijk van aard is, dan verwijs ik u graag naar ons gratis e-book (klik hier).
Hieronder vindt u nog andere aandoeningen of klachten waar u last van kunt hebben.
