Alles over een hernia L5-S1- symptomen en behandeling

Dit artikel is inhoudelijk beoordeeld en goedgekeurd door dokter J.J. Meijer.

In het kort

•    Een hernia L5-S1 is een aandoening waarbij er een uitpuiling van de tussenwervelschijf optreedt op het niveau van de vijfde en eerste bekkenwervel.

•    Symptomen van een hernia L5-S1 kunnen onder meer uitstralende pijn in het been, die zich kan uitstrekken van de lage rug en de bil naar de achterzijde van het been (hamstrings), knieholte en soms naar de kuit, de achillespees, de buitenkant van de onderkant van de voet en de kleine teen.

•    Mogelijke oorzaken van een hernia L5-S1 zijn veroudering, aangeboren zwakte van de tussenwervelschijf, gebrek aan lichaamsbeweging, overgewicht, roken, en stress.

•    Het is belangrijk om een zorgvuldige interpretatie van de MRI-resultaten te hebben voordat een operatie wordt overwogen. Een neurologische onderzoek en een EMG kan hierbij vaak extra uitsluitsel geven.

•    Chirurgische ingrepen zijn vaak niet nodig bij een hernia L5-S1, echter wanneer er sprake is van ernstige uitvalsverschijnselen of spierzwakte, dan spoedig contact opnemen met een huisarts of neuroloog.

•    Hernia’s veroorzaken zelden langdurige pijn; veel mensen hebben hernia's zonder symptomen te ervaren. De ernst of grote van de hernia hoeft hier geen rol in te spelen.

•    Conservatieve behandelingsopties, zoals rust, beweging, fysiotherapie, triggerpointtherapie, pijnstillers en stressfactoren aanpakken, worden vaak aanbevolen voordat een operatie wordt overwogen.

•    Hernia's bij L5-S1 zijn niet altijd de oorzaak zijn van aanhoudende pijn; stress en spanning in spieren kunnen ook de oorzaak hiervan zijn. Dit heet ook wel zenuwbaanpijn (TMS).

•    Zenuwbaanpijn (TMS) door stress kan een mogelijke oorzaak zijn van aanhoudende pijn, zeker wanneer een operatie of conservatieve behandelingen de klachten niet doen laten overgaan.  Het TMS-programma van BreinMedicijn, dat is gebaseerd op het werk van dr. Sarno, is  gericht op het aanpakken van de stressfactoren.

Wil je weten of jouw hernia klachten worden veroorzaakt door een overprikkeld zenuwstelsel (zenuwbaanpijn (TMS)) en welke behandeling je nodig hebt om blijvend van de hernia klachten te genezen? Met deze gratis hernia-test weet je binnen enkele minuten welke behandeling je nodig hebt om jouw klachten definitief te verhelpen.

Klik op de oranje button met “Hernia Test” om te starten met de gratis test.

Inhoudsopgave

• 1. Wat is een hernia L5-S1
• 2. Soorten hernia’s L5-S1
• 3. Hoe ontstaat een hernia L5-S1?
• 4. Hernia L5-S1 gevaarlijk?
• 5. Veroorzaakt een hernia L5-S1 altijd pijn?
• 6. Symptomen hernia L5-S1
• 7. Veroorzaakt een hernia L5-S1 klachten?
• 8. Wanneer veroorzaakt hernia bij L5-S1 geen klachten?
• 9. Een andere oorzaak van pijn met een hernia L5-S1
• 10. Genezen van rugpijn met uitstralende pijn in het been
• 11. Veelgestelde vragen

 1. Wat is een hernia L5-S1?

Een hernia L5-S1 is een uitpuilende of uitgescheurde tussenwervelschijf op het niveau van de vierde lendenwervel (L4) en de vijfde lendenwervel (S1). Het is een veelvoorkomende hernia in de lage rug (lumbale) op het niveau L5-S1. De S1 is de zenuwwortel die door L5-S1 heenloopt.

De tussenwervelschijf bestaat uit een soort damsteen van kraakbeen met een geleiachtige kern in het midden. Deze dient als een schokdemper tussen de wervels. Een hernia L5-S1 ontstaat wanneer de geleiachtige kern van deze tussenwervelschijf (discus) naar buiten komt, en in zeldzame gevallen druk uitoefent op de zenuw L5 die daarlangs loopt.

2. De soorten afwijkingen bij L5-S1

Er zijn verschillende soorten afwijkingen L5-S1.

2.1 Uitstulpende tussenwervelschijf: bulging disc L5-S1

Een uitstulpende tussenwervelschijf (bulging disc) L5-S1  is geen hernia, maar heet een bulging disc, waarbij er een stukje van de tussenwervelschijf uitsteekt. Een voorbeeld daarvan zie je in de afbeelding.

2.2 Degeneratie of slijtage: het dunner worden van de tussenwervelschijf

Zoals de naam al aangeeft, wordt de tussenwervelschijf bij L5-S1 bij degeneratie dunner en is er sprake van slijtage.

2.3 Gescheurde tussenwervelschijf: hernia nuclei pulposi, herniated disc

Dit is de enige echte hernia. Er kan sprake zijn van een gescheurde of uitpuilende tussenwervelschijf op het niveau L5-S1. Het materiaal van de discus (tussenwervelschijf) is in het ruggenmergkanaal gekomen en drukt op de zenuw, of beknelt of omringt de zenuw.

3. Hoe ontstaat een hernia L5-S1? 

Een tussenwervelschijf bestaat uit een geleiachtige kern omgeven door een stevige wand van bindweefsel. Wanneer de bindweefselring verzwakt, dan kan dat scheurtjes veroorzaken. Deze scheurtjes kunnen leiden tot uitpuiling van de geleiachtige kern bij L5-S1, wat bekend staat als een rughernia.

Het ontstaan van een hernia op dit niveau kan meerdere oorzaken hebben, waaronder:

• Veroudering en slijtage van de tussenwervelschijven, waarbij 90% van de mensen boven de 60 jaar een afwijking heeft en 40% een hernia (protrusion), zonder symptomen.
• Aangeboren zwakte van de tussenwervelschijf.
• Gebrek aan lichaamsbeweging of het verrichten van zwaar lichamelijk werk.
• Overgewicht.
• Roken.
• Stress.

4. Is een hernia L5-S1 gevaarlijk? 

Over het algemeen is een hernia L5-S1 niet gevaarlijk. Deze hernia is alleen gevaarlijk in zeer zeldzame gevallen, waarbij de hernia zo groot is dat de zenuwen duidelijk sterk bekneld zijn geraakt.

 Spoed: Bel direct je huisarts of de huisartsen-spoedpost als je ook 1 of meer van deze klachten hebt: opeens minder kracht in je been (op je tenen of hakken staan lukt niet meer) een doof gevoel bij je penis of vagina en anus (poepgat) niet meer kunnen plassen plas of poep niet meer kunnen ophouden

5. Veroorzaakt een hernia L5-S1 altijd pijn? 

Een acute hernia, die plotseling ineens ontstaat veroorzaakt pijn. Echter, langdurige pijn komt zelden door een hernia. Een bulging disc of slijtage van de tussenwervelschijf bij L5-S1 leiden bijna nooit tot pijn.

Uit onderzoek blijkt dat 38% van de 60-plussers een hernia (protrusion) heeft zonder daarvan klachten te ervaren (medisch tijdschrift Spine).

Bij bijna een derde van alle proefpersonen werden afwijkingen gevonden op MRI-scans, ook al hadden zij geen pijn en geen voorgeschiedenis met rugpijn. Ook bleek dat alle proefpersonen tussen 60 en 80 jaar een degeneratieve tussenwervelschijf hadden, maar geen pijn ervaarden.

Ook uit andere wetenschappelijke studies blijkt dat afwijkingen, waaronder hernia’s bij L5-S1, bij het merendeel van de mensen gevonden wordt. Zo blijkt uit 30 studies met ruim 3000 proefpersonen zonder pijnklachten dat bij 38% van 60-plussers hernia’s L5-S1 en andere afwijkingen heeft. Dit loopt zelfs op tot 43% bij 80-plussers (Brinjikji, et al., 2015, p. 813).

Deze bevindingen benadrukken het belang van een zorgvuldige interpretatie van MRI-resultaten, voordat een operatie wordt overwogen. Vooral bij personen met asymptomatische klachten.

En als je een hernia L5-S1 hebt, betekent dat dus bovendien niet dat de klachten die je ervaart ook daadwerkelijk veroorzaakt worden door de hernia.

In dit artikel beschrijven we daarom hoe je erachter komt of jouw (pijn)klachten veroorzaakt worden door de hernia L5-S1. En we leggen uit wat de oorzaak van je pijn is als deze niet veroorzaakt worden door een hernia. Ook vertellen we je hoe je van je pijn geneest.

6. Symptomen bij een hernia L5-S1

De symptomen van een hernia L5-S1 (zenuw S1) variëren per persoon. Enkele veelvoorkomende klachten zijn:

• Pijn in de lage onderrug. Dit is vaak de eerste klacht die opgemerkt wordt en die zich niet beperkt tot alleen de lage rug, maar uitstraalt naar het been.
• Pijn aan de billen, vooral bij het zitten of liggen.
• Uitstralende pijn in het been, die zich kan uitstrekken van de lage rug en de bil naar de achterzijde van het been (hamstrings), knieholte en soms naar de kuit, de achillespees, de buitenkant van de onderkant van de voet en de kleine teen. Deze uitstralende pijn wordt vaak ervaren als scherp, brandend of stekend.
• Tintelingen of een doof gevoel in het been.
• Spierzwakte, waarbij een klapvoet kan optreden. Dit uit zich door moeite om de voet op te tillen tijdens het lopen, waardoor deze met elke stap op de grond valt.
• Zowel een hernia L5-S1 als een laterale hernia L5-S1 kan druk uitoefenen op de S1-zenuw, wat kan leiden tot de ontwikkeling van een klapvoet.

7. Wanneer veroorzaakt een hernia L5-S1 pijn of andere klachten? 

Heb je last van pijn of andere klachten? Om te achterhalen of een hernia L5-S1 deze klachten veroorzaakt, is het noodzakelijk om je te laten onderzoeken door een neuroloog. Deze specialist kan het type hernia identificeren en bepalen waar de hernia zich bevindt. Het is belangrijk dat neurologisch onderzoek door een MRI uitwijst of er ook daadwerkelijk een zenuw in de rug bekneld is geraakt.

Laten we eens kijken naar de criteria die gerenommeerd neurochirurg dr. David Hanscom hanteert om hernia's (L5-S1) te beoordelen.

De kans dat de hernia de pijn veroorzaakt, is groot als:

• Er sprake is van een gescheurde tussenwervelschijf L5-S1 (hernia nuclei pulposi)

Hierbij drukt het materiaal van de tussenwervelschijf in het ruggenmergkanaal, beknelt of omringt deze een zenuw.

Let op: is hierbij sprake van een bulging disk (uitstulping) of slijtage van de tussenwervelschijf zonder dat er een zenuw bekneld zit. Dan is de afwijking zeer waarschijnlijk niet schadelijk en veroorzaakt deze hoogstwaarschijnlijk geen langdurige pijn. In dit geval raden artsen meestal geen operatie aan, maar adviseren ze eerder conservatieve behandelingen zoals manuele therapie en pijnstillers.(medisch tijdschrift Spine)

Dit soort afwijkingen zijn vaak gerelateerd aan veroudering. Zoals hiervoor genoemd, heeft het merendeel van mensen ouder dan 60 dergelijke afwijkingen, die vaak asymptomatisch zijn. Met andere woorden, ze hebben een afwijking bij L5-S1 maar ervaren geen klachten (bron).

• Het pijnpatroon overeenkomt met de locatie van de gescheurde tussenwervelschijf, in dit geval L5-S1

Als de plek van je pijn niet overeenkomt met de locatie van de hernia, is het zeer de vraag of je hernia wel de reden is voor de klachten.

Zit de hernia bijvoorbeeld aan de linkerkant en heb je pijn aan het rechterbeen of rechterkant van je lijf? Dan is er geen overeenkomst tussen de hernia bij L5-S1 en het pijnpatroon. Mocht de hernia in het midden zitten dan kan er sprake zijn van klachten in beiden kanten van het lijf.

Of heb je klachten in de voorkant en zijkant van het been en in alle tenen behalve de kleine teen?  Dan komt dit niet door de hernia L5-S1 Een hernia bij L5-S1 veroorzaakt namelijk klachten aan de knieholte, kleine teen, binnenkant van de billen, kuiten en hamstrings.

In de onderstaande afbeelding (S1) zie je meer over het klachtenpatroon van L5-S1.

• Er sprake is van een acute wervelfractuur
• Er sprake is van een instabiele spondylolithesis

Heb je een gescheurde tussenwervelschijf hernia? Komt je pijnpatroon overeen met de locatie van de hernia? Dan raden we zeker aan om advies in te winnen bij een neurochirurg of neuroloog. En in het geval van een plotselinge uitval van spieren is het zeer belangrijk om direct contact met een arts op te nemen.

8. Wanneer is de kans groot dat de hernia bij L5-S1 langdurige pijn niet veroorzaakt?

Is via neurologisch onderzoek uitgesloten dat er er een zenuw bekneld is geraakt? Dan is de vraag waardoor je de pijnklachten ervaart. Het hebben van een hernia betekent namelijk niet direct dat je pijnklachten daardoor veroorzaakt worden. In de volgende gevallen is de kans groot dat de hernia L5-S1 jouw pijn niet veroorzaakt:

• Er is sprake van een degenereerde (slijtage) van de tussenwervelschijf of een uitstulpende tussenwervelschijf.
• Je hebt alleen last van lokale (axiale) pijn in de nek, schouders of rug zonder uitstraling naar bijvoorbeeld de heup, benen of voeten.
• Je hebt een stabiele spondylolithesis.
• Er zit nog een fractuur, die al vrij oud is.
• Er is sprake van een uitpuilende tussenwervelschijf, maar het pijnpatroon komt niet overeen met de L5-S1 hernia.
• Je hebt triggerpoints in de kleine, middelste en grote bilspier, kuit en een hernia (L5-S1)

Triggerpoints (spierknopen) in de kleine, middelste en grote bilspier, kuit kunnen hetzelfde pijnpatroon in die regio teweegbrengen als een hernia bij L5-S1. Druk op de locatie waar het triggerpoint zit of laat een triggerpointtherapeut dit doen.

Als de triggerpoints overeenkomen met het pijnpatroon is de kans groot dat deze spierverkrampingen de reden zijn voor het pijnpatroon en niet de hernia bij L5-S1 Als triggerpointtherapie niet of slechts tijdelijk helpt, komt de pijn vaak door het Tension Myositis Syndroom. Daarover lees je hieronder meer.

9. Wat is dan de oorzaak van langdurige uitstralende pijn in het been?

Blijkt dat je pijnpatroon niet veroorzaakt wordt door een hernia? Dan is de vraag wat de echte onderliggende oorzaak is. En om die vraag te beantwoorden, is het belangrijk om in te gaan op onbewuste processen in ons lichaam. Een van de belangrijkste factoren is stress. We staan er namelijk vaak niet bij stil dat onbewuste stress en stress over pijnklachten een grote rol spelen in het hebben van pijn. Dit kan ook de oorzaak zijn van hernia-achtige klachten die je ervaart.

Dit bleek ook uit onderzoek van de Amerikaanse arts Dr. Sarno. Hij behandelde ruim 50 jaar patiënten met onder andere hernia’s L5-S1. Dr. Sarno stelde dat een hernia L5-S1 niet de oorzaak hoeft te zijn van langdurige pijn. Zelfs als het pijnpatroon overeenkomt met de hernia, kan de zenuw zeker betrokken zijn bij het pijnpatroon, maar hoeft de hernia bij L5-S1 daar niets mee te maken te hebben.

De zenuw kan geïrriteerd zijn of de spieren rondom het gebied kunnen gespannen zijn. De oorzaak daarvan kan heel goed Tension Myositis Syndroom zijn, ook wel zenuwbaanpijn (TMS) genoemd.

Wat is zenuwbaanpijn (TMS)? 

Bij zenuwbaanpijn (TMS) is ons brein onder te veel stress komen te staan. Onze hersenen willen de plek van het pijnpatroon beschermen. Dit bereikt het door pijnsignalen af te geven. Dit doet het brein niet alleen bij een blessure, maar ook als het stress ervaart, zoals zorgen over de klachten, of angst voor bepaalde situaties. Dit proces gebeurt volledig onbewust. Dat betekent dat het voorkomt zonder dat we het zelf doorhebben – dus ook als we zelf denken dat we geen stress hebben.

Is er een gescheurde tussenwervelschijf geconstateerd bij de hernia bij L5-S1? Komt je pijnpatroon niet overeen met de locatie van de hernia? Gaat de pijn na verloop van tijd met rust en beweging niet over? Of heeft een operatie de pijn niet verholpen? Dan is de kans groot dat de uitstralende pijn in het been en andere plekken niet komt door de hernia L5-S1

In dit geval is zenuwbaanpijn (TMS) zeer waarschijnlijk de oorzaak. Bekijk meer over deze pijn in onderstaande video van gerenommeerde pijnarts Dr. Schubiner.

10. Genees van uitstralende pijn in het been met het programma van BreinMedicijn  

Het goede nieuws is dat je van zenuwbaanpijn (TMS) kunt genezen, ook als dit gerelateerd is aan uitstralende pijn door een hernia. Bij BreinMedicijn behandelen we al jaren mensen met dit soort pijn. We hebben een uitgebreid, wetenschappelijk onderbouwd behandelprogramma ontwikkeld, waarmee je stap voor stap van je pijnklachten rondom de hernia L5-S1 geneest.

Het online behandelprogramma bestaat uit 90 dagen, waarin je leert wat de precieze oorzaak is van je pijn en hoe je hiermee omgaat. We geven je praktische oefeningen en handvatten om van de pijnklachten te genezen. Je leest hier diverse reviews van oud-cliënten die een hernia L5-S1 hadden en die dankzij ons behandelprogramma eindelijk genezen zijn van hun pijnklachten. Velen ervaarden binnen enkele weken al een drastische vermindering van pijn.

10.1 Hoe achterhaal je of onbewuste stress de oorzaak is van jouw pijn?

Omdat veel processen onbewust plaatsvinden in ons brein, is het lastig om zelf te bepalen of zenuwbaanpijn (TMS) op jou van toepassing is. Daarvoor biedt onze gratis pijntest een uitkomst. Het is een Nederlandse vertaling van een test die in diverse internationale onderzoeken toegepast wordt. Met deze test achterhaal je binnen enkele minuten of zenuwbaanpijn (TMS) op jou van toepassing is, én welke behandelmethode voor jou geschikt is. Benieuwd? Klik dan hier voor de gratis pijntest.

10.2 Probeer de proefversie van ons behandelprogramma

Wil je genezen van je pijn? Benieuwd of ons online behandelprogramma iets voor jou is? Probeer ons behandelprogramma laagdrempelig uit met onze proefversie! Je krijgt dan 7 dagen lang toegang tot de eerste 7 dagen van het online behandelprogramma van BreinMedicijn. Krijg tips, educatie en tools om jouw eerste stappen te zetten naar een pijnvrij leven. Neem deel aan onze wekelijkse vraag-en-antwoord coachingcalls met onze pijncoach en ervaringsdeskundige.

En je zit nergens aan vast: na deze 7 dagen verandert de proefversie niet in een abonnement.

Lees hier meer over de proefversie en start direct!

10.3 Lees meer over de oorzaak van aanhoudende pijn

Wil je meer weten over de onderliggende oorzaak van aanhoudende pijn? Download dan ons gratis ebook over de verborgen oorzaak van langdurige pijn. 

11. Veelgestelde vragen over hernia L5-S1

Wat kan je beter niet doen als je een hernia hebt?

Kan een hernia L5-S1 genezen zonder operatie?

Ja, doorgaans vermindert de pijn en geneest een hernia L5-S1 door voldoende rust te nemen en rustig te blijven bewegen.

Waarom wel of niet opereren hernia L5-S1?

In zeldzame gevallen, meestal bij een gescheurde of uitpuilende tussenwervelschijf, waarbij het pijnpatroon overeenkomt met L5-S1 (zenuw S1), en er overduidelijk druk op de zenuwwortel wordt uitgeoefend kan een mogelijk een operatie nodig zijn om de pijn weg te nemen.

Wanneer je ongeveer  tussen de 12-18 weken klachten hebt kan een operatie worden aangevraagd.

Echter, afwachten werkt even goed als een operatie: na 1 jaar zijn er evenveel mensen die geen pijn in hun been meer hebben. Mocht de pijn in het been blijven aanhouden dan kan het mogelijk zijn dat een overprikkeld zenuwstelsel hiervan de oorzaak is. Ons programma behandeld die oorzaak.

Spoed: bel direct je huisarts of de huisartsen-spoedpost als je ook 1 of meer van deze klachten hebt: opeens minder kracht in je been (op je tenen of hakken staan lukt niet meer) een doof gevoel bij je penis of vagina en anus (poepgat) niet meer kunnen plassen plas of poep niet meer kunnen ophouden

Is een hernia L5-S1 gevaarlijk?

Een hernia L5-S1 is alleen gevaarlijk in zeer zeldzame gevallen, waarbij de hernia L5-S1 zo groot is dat zenuwen duidelijk sterk bekneld zijn geraakt. Dit is vaak merkbaar bij plotselinge uitval van een spier. In zo'n situatie dien je onmiddellijk medische hulp in te schakelen.

Leidt een hernia L5-S1 altijd tot pijn?

Een acute hernia veroorzaakt altijd pijn. De pijn is vaak niet langer dan een aantal weken aanwezig en geneest vanzelf weer.

In veel gevallen zorgt een hernia L5-S1 niet voor langdurige pijn. Uit onderzoek blijkt dat 38% van de 60-plussers een hernia heeft zonder daarvan klachten te ervaren.

Is er geen uitpuilende tussenwervelschijf (hernia) vastgesteld of heb je maanden nog steeds pijn zonder dat er daarbij overduidelijk druk op de zenuw wordt uitgeoefend? Dan is zenuwbaanpijn (TMS) de eerst voor de hand liggende oorzaak van je pijn.

Ik ben geopereerd aan mijn hernia L5-S1, maar de uitstralende pijn in mijn been gaat niet weg. Wat nu?

Een operatie levert veel stress op voor het lichaam en de zenuwen in het geopereerde gebied. Dit heeft een bepaalde hersteltijd nodig.

Is de hersteltijd verstreken en is er geen vastgestelde en aangetoonde zenuwschade? Dan is zenuwbaanpijn (TMS) vaak de boosdoener van de pijn. Via de gratis pijntest op onze website achterhaal je of dit op jou van toepassing is. Zo bepaal je of onze behandelmethode geschikt is voor jouw klachten. In ons gratis ebook lees je hier bovendien nog meer over.