RSI klachten? Oorzaak, Tips en Oplossingen

Johan van Vliet - Chronische pijn expert & TMS coach
21 september 2023

In het kort

  • RSI, of Repetitive Strain Injury, is een verzamelnaam voor pijnklachten en andere symptomen die voorkomen in de bovenrug, nek, schouder, benen, armen, ellebogen, polsen, handen en vingers;

  • De symptomen:  pijn in de eerdergenoemde lichaamsdelen die er bijna altijd lijkt te zijn of tijdens een activiteit, krachtverlies in de spieren, tintelende vingers en/of spieren, gezwollen pezen en/of spieren, zeurende pijn in gewrichten;

  • Mogelijke oorzaken: d eze RSI  klachten kunnen optreden als gevolg van herhaalde bewegingen, een langdurige statische houding,, overbelasting of verkeerd gebruik van spieren en gewrichten, stress en een overprikkeld zenuwstelsel;

  • RSI wordt vastgesteld door een arts op basis van je klachten en na lichamelijk onderzoek en diverse testen;

  • Steeds meer wetenschappelijke studies tonen aan dat de aanhoudende klachten niet veroorzaakt wordt door een overbelasting (RSI)), maar door een overprikkeld zenuwstelsel. Hier test je of dit ook voor jou geldt;

  • Fysiotherapie, rust, injecties, oefeningen, acupunctuur, ergonomie, triggerpointtherapie, dry needling, een brace,  of shockwave kunnen de klachten verhelpen. Als een overprikkeld zenuwstelsel een rol speelt, werkt dit echter vaak slechts tijdelijk;

  • De klachten kunnen verdwijnen als je overprikkelde zenuwstelsel weer tot rust komt. Zo zijn al vele mensen genezen van hun RSI klachten. Ons programma helpt hierbij.


Inhoudsopgave

1. Wat is RSI?

Sinds 2011 is de officiële naam voor RSI-klachten: KANS (Klachten aan Arm, Nek/Schouder): “Klachten van het bewegingsapparaat in de arm, nek en/of schouder waaraan geen acuut trauma of systemische ziekte ten grondslag ligt.” Er zijn kleine verschillen tussen de twee termen, maar voor het lezersgemak houden we in dit artikel de term RSI aan.

RSI, of Repetitive Strain Injury, is een verzamelnaam voor pijnklachten en andere symptomen die voorkomen in de bovenrug, nek, schouder, benen, armen, ellebogen, polsen, handen en vingers

Deze klachten kunnen optreden als gevolg van herhaalde bewegingen, een langdurige statische houding, stress en psychologische factoren, overbelasting of verkeerd gebruik van spieren en gewrichten of een combinatie van deze.

Deze RSI klachten komen in veel beroepsgroepen voor, waaronder bouwvakkers, sporters, kappers, slagers, musici, computerwerkers, maar ook bij scholieren, studenten en zij die veel werken met beeldschermen (smartphone, tablet, laptop, computer).

De volgende Wetenschappelijke omschrijving en definitie van RSI is geformuleerd door de commissie van de gezondheidsraad in het jaar 2000:

Bij een complexe aandoening als RSI past de volgende complexe omschrijving:

“RSI is een tot beperkingen of participatieproblemen leidend multifactorieel bepaald klachtensyndroom aan nek, bovenrug, schouder, boven- en onderarm, elleboog, pols of hand, of een combinatie hiervan, gekenmerkt door een verstoring van de balans tussen belasting en belastbaarheid, voorafgegaan door activiteiten met herhaalde bewegingen of een statische houding van een of meer van de genoemde lichaamsdelen als een van de veronderstelde etiologische (etiologie: leer van de ziekteoorzaken, red.) factoren.”

Één oorzaak, die recent steeds meer naar de voorgrond treedt en in dit artikel uitgebreid behandeld wordt zijn stress en psychologische factoren. Een oorzaak die lang werd afgedaan als onbelangrijk, is zeer waarschijnlijk de belangrijkste aanjager van RSI klachten.

2. Zijn je klachten RSI-klachten en hoe vindt de diagnose plaats?

RSI wordt vaak vastgesteld  door een lichamelijk onderzoek door een arts of specialist.

 Er zijn geen specifieke tests voor RSI. Aanvullende onderzoeken, zoals röntgenfoto's, MRI's of elektromyografie (EMG) worden gebruikt om mogelijke ernstige oorzaken van symptomen uit te sluiten.

Zie ook het zorgpad diagnostiek en de richtlijnen voor het vaststellen van de diagnose RSI bron bron

Als die onderzoeken laten zien dat er geen ernstige oorzaken aanwezig zijn, dan kan RSI mogelijk worden vastgesteld op de onderstaande manier

Volgens Jip Driehuizen & Carien Karstens, uit het boek 'omgaan met RSI: hoe je voorkomt dat het chronisch wordt 2002',  er sprake van RSI als:

  • De klachten zijn langer aanwezig dan ongeveer zes weken.

  • Er sprake is van pijn of onaangename, vage gevoelens, dove gevoelens of tintelingen op in ieder geval meer dan een van de volgende locaties: een bepaald plekje tussen de schouderbladen, in de schouderspier, rond het schoudergewricht, rond de elleboog (links, rechts of beide), in de onderarm (rugzijde, voorzijde of beide), in de pols of in een of meer vingers.

  • De klachten snel verergeren door fijne bewegingen en lang in dezelfde houding zitten. Het meest genoemd zijn: computerwerk en autorijden. Vaak verergert de pijn na de klus.

  • De klachten worden geprovoceerd bij kracht zetten met de handen (wringen, tillen).

  • De klachten zich manifesteren in gespannen omstandigheden (bij stress).

3. Welke RSI klachten zijn er en wat zijn de symptomen

RSI klachten kunnen voor komen in de benen, bovenrug, schouder, nek, boven- onderarm, gehele arm, elleboog, pols, hand en vingers.

RSI ontstaat nooit in één keer. Het is iets dat geleidelijk aan ontstaat en steeds erger wordt en vaker voorkomt.

De duur van RSI kan variëren van persoon tot persoon en hangt af van de ernst van de klachten, de behandeling en de mate van herstel. In sommige gevallen kan RSI enkele weken duren, terwijl het in ernstigere gevallen maanden of zelfs jaren kan aanhouden.

De volgende klachten kunnen voor komen bij specifieke of aspecifieke RSI:

  • Tintelingen in vingers of hand(en);

  • Doofgevoel in de arm, hand of vingers;

  • Pijn in de pols en/of pijn in de schouder;

  • Pijnlijke schouderbladen;

  • Pijn in de arm(en), pijn in de hand

  • Nekpijn, rugklachten, pijn in de vingers;

  • Hoofdpijn;

  • Pijn bij draaien, buigen of bewegen

  • Triggerpoints

  • Spierkramp rond nek en schouders;

  • Stijfheid, krachtverlies, spierzwakte, zwelling of uitval

  • Het gevoel dat het een deel van het lichaam koud of juist warm wordt;

  • Onvermogen om de arm op te tillen, bijvoorbeeld overdag of ’s nachts;

  • Wakker worden van de pijn of niet in slaap kunnen komen;

  • Bij het pauzeren van de activiteit treedt er verbetering op, maar op den duur merkt u dat  het niet echt helpt;

4. Veelvoorkomende RSI aandoeningen/klachten

Specifieke RSI

Als de arts na onderzoek een lichamelijke afwijking geconstateerd heeft die te maken zou kunnen hebben met de RSI klachten, dan heb je een vorm van specifieke RSI.

 De volgende diagnoses zijn vormen van specifieke RSI

Carpaal tunnel syndroom (CTS)

Frozen shoulder

Golferselleboog (golfarm, Medial Epicondylitis)

Muisarm, duimmuis, triggerfinger

Peesontsteking

Quervain syndroom

Slijmbeursontsteking

Tenniselleboog/Tennisarm (Lateral Epicondylitis)

Thoracic Outlet Syndroom (TOS)

Aspecifieke RSI

Bij aspecifieke RSI vindt de arts geen aantoonbare afwijkingen en kan hij geen duidelijke diagnose stellen. En heet het aspecifieke RSI, ook wel RSI zonder duidelijke oorzaak genoemd.

5. Wat is de oorzaak van RSI?

De oorzaak die vaak wordt genoemd voor RSI klachten is overbelasting. De volgende factoren zouden hieraan bijdragen.

  • Herhaalde bewegingen of activiteiten.

  • Langdurige en herhaalde blootstelling aan trillingen.

  • Slechte ergonomie op de werkplek.

  • Overmatige kracht uitoefenen bij herhaalde taken.

  • Onvoldoende pauzes en rusttijden.

  • Stress en psychologische factoren.

Één oorzaak, die recent steeds meer naar de voorgrond treedt zijn stress en psychologische factoren. Een oorzaak die lang werd afgedaan als onbelangrijk, is mogelijk de belangrijkste aanjager van RSI klachten.

Het promotieonderzoek van Jaap Brunnekreef  vond meetbare fysieke verschillen tussen mensen met en zonder RSI-klachten. Bij mensen met RSI-klachten is er een duidelijk aantoonbare verband met doorbloeding, zuurstofopname, type spierweefsel en de kwaliteit van de bloedvaten die de klachten kunnen verklaren.

(Emotionele) stress en stress en zorgen over de klachten beïnvloeden via het zenuwstelsel de doorbloeding, zuurstofopname en kwaliteit van de bloedvaten. Dr. Sarno ontdekte dit syndroom genaamd Tension Myositis Syndroom (TMS) die dat proces verklaard.

5.1 De meest relevante en vaak belangrijkste oorzaak van RSI klachten

U heeft RSI klachten omdat deze zeer relevante oorzaak vaak over het hoofd wordt gezien.

Deze TMS oorzaak heeft alles te maken met het feit dat de hersenen zelf de klachten aan de gang houden en de klachten zijn aangeleerd. Dit proces wordt pas sinds begin de 21ste eeuw intensief bestudeerd en daarom voor veel mensen nog nieuw.

In onderstaande video van 3 minuten wordt dit helder, begrijpelijk aan u uitgelegd. Het spreekt voornamelijk over pijn, maar u kunt elke klacht die u heeft daarvoor in de plaats invullen.


Zoals u in de video heeft kunnen zien heeft het brein het vermogen klachten aan te leren. Dit kan wanneer het brein nog steeds concludeert dat er nog steeds iets beschermt moet worden. De functie van pijn en andere klachten is namelijk 'bescherming'.

Wanneer er door stress en angst over de RSI klachten, dit telkens wordt gecommuniceerd dan krijg je een eindeloze vicieuze cirkel. De pijnklachten blijven dan aanhoudend aanwezig.

 Deze oorzaak wordt ook Tension Myositis Syndroom (TMS) genoemd en andere namen ervoor zijn psycho-lichamelijk syndroom of mindbody syndroom.

Dit betekent niet dat u uw RSI klachten inbeeldt of in uw hoofd zitten, het betekent dat het brein zelf verantwoordelijk is voor de klachten die u ervaart in uw lichaam.

De RSI klachten hebben namelijk wel degelijk te maken met spierspanning.

Deze spierspanning komt vaak door triggerpoints.

 Echter is TMS de oorzaak van deze triggerpoints.

 Deze TMS oorzaak is uitstekend te behandelen.

6. Behandelingen om RSI klachten te genezen

De in het vorige hoofdstuk beschreven TMS oorzaak, verklaart waarom de volgende hulpmiddelen en adviezen vaak niet werken tegen RSI klachten, ze niet kunnen voorkomen en zelfs averechts kunnen werken:

Hulpmiddelen en adviezen zoals:

  • Ergonomische werkplekaanpassingen.
  • Regelmatige pauzes en afwisseling van activiteiten.
  • Goede houding en technieken gebruiken bij herhaalde taken.
  • Spierversterkende oefeningen en stretching.

Wanneer de eerder besproken TMS oorzaak ten grondslag ligt aan uw RSI klachten, dan zullen bovenstaande behandelmethoden u tijdelijk of niet helpen. TMS dient dan behandeld te worden.

7. Wilt u testen wat de onderliggende oorzaak van uw RSI klachten is?

Doe dan onze gratis test (klik hier).

Als u RSI klachten heeft dan wordt er vaak gezegd: 'daar kom je nooit meer vanaf". Dit is echter een misverstand. Wanneer de testscore aangeeft dat u TMS heeft dan kunt u hiervan genezen.

Voor meer wetenschappelijk bewijs waarom de klachten komen door TMS en daarmee vaak psycho-lichamelijk van aard is, dan verwijs ik u graag naar ons gratis e-book (klik hier).